معضل قیمت سبوس از اواخر خردادماه به چالش اصلی تولید در بخش دامداری‌ها تبدیل شده بود که برخی از عوامل وزارت کشاورزی دولت دوازدهم از رفع آن به آسانی چشم‌پوشی کردند.
معضل قیمت سبوس از اواخر خردادماه به چالش اصلی تولید در بخش دامداری‌ها تبدیل شده بود که برخی از عوامل وزارت کشاورزی دولت دوازدهم از رفع آن به آسانی چشم‌پوشی کردند.
نگارنده: محمد مسعودی؛ روزنامه‌نگار بخش کشاورزی
سناریوی افزایش قیمت سبوس همواره در چند دهه اخیر دچار چرخه معیوب و مشخصی بوده که در اغلب موارد زور بخش کشاورزی به صنعت نمی‌چربید و هر دو الی سه سال یک‌بار با افزایش چشمگیر در این بخش مواجه می‌شدیم، چالشی که دولت دوازدهم برای دولت فعلی به یادگار گذاشت.
کارخانجات صنایع آرد با استناد به مصوبات جلسه ۱۴۲ کارگروه تنظیم بازار و در پی زمزمه افزایش قیمت شیر به دنبال افزایش بیش از ۲۵۰ درصدی قیمت سبوس دولتی بودند، علیرغم مخالفت معاونت تخصصی امور تولیدات دامی با این موضوع، انگیزه‌ای در معاونت بازرگانی برای ایستادگی با این ناعدالتی و حمایت از بخش دامپروری دیده نمی‌شد و کار به‌جایی رسید که معاون امور تولیدات دامی مستقیم به وزیر وقت (خاوازی) نامه‌ای نوشت و وزیر در هامش نامه فوق از توافقات بدون هماهنگی با ایشان به‌شدت انتقاد نمود. کارخانجات آرد در راستای افزایش خودسرانه قیمت مجدداً ساکت ننشستند و افزایش نرخ مصوب خرید شیر را که هنوز ابلاغ رسمی نشده بود، دستمایه عدم توزیع سبوس قرار دادند.
کارخانجات آردسازی در مرداد و شهریورماه سال جاری علیرغم خریداری بسیاری از دامداران در سامانه سبوس، از تحویل محموله کامل سبوس به دامداران امتناع ورزیدند و قضیه تا جایی پیش رفت که کارخانجات آردسازی رسماً از تحویل سبوس به دامداران خودداری کردند و درنهایت در برخی استان‌ها اقدام به تحویل ماکزیمم ۳۰ درصد از سبوس خریداری‌شده نمودند و تحویل الباقی سبوس را نیز منوط به واریز مابه‌التفاوتی کردند که دستوری نانوشته برای ایشان بود.
در این میان چیزی که بسیار دردآور است، عدم توانایی معاونت بازرگانی وزارت جهاد دولت دوازدهم در دفاع از بخش دامپروری است، حتی جلسه‌ای که قرار بود در تاریخ ۱۴۰۰/۶/۰۳ در دولت دوازدهم بین وزارت جهاد کشاورزی و صمت در این خصوص تشکیل شود، به بعد موکول شد تا تبعات آن گریبان ساداتی‌نژاد را بگیرد.
ساداتی نژاد در نخستین جلسه خود با تشکل‌های سراسری صنعت دام و طیور به‌صراحت اعلام کرده بود که هر تصمیمی در مورد تولید گرفته می‌شود باید در وزارت جهاد کشاورزی باشد و نظر تشکل‌ها در آن اعمال خواهد شد.
وی همچنین در این جلسه اعلام کرده بود که تمام توان خود را در حمایت از تولید به کار خواهد بست، شاید در آن جلسه خیلی‌ها تصور می‌کردند که وزیر تازه بر منصب نشسته وعده‌هایی می‌دهد که عرف وزرای سابق نیز بوده است و به این نظرات با نگاه شکاکانه نگاه می‌کردند.
نکته حائز اهمیت و جالب برای اینجانب در این نشست، تفاوت کاملاً معنادار دیدگاه ساداتی نژاد با وزرای سابق بود، ادبیات کارشناسی و متفاوت ایشان، نشان از عمق دیدگاه وی به بخش کشاورزی داشت.
ساداتی نژاد با قبول مسئولیت وزارت جهاد کشاورزی خود می‌دانست که با انباشتی از مشکلات و تصمیمات نیمه‌کاره در وزارتخانه روبرو است، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی وی در بخش دامپروری، تعیین قیمت سبوس بود، جایی که کارخانجات آرد، علیرغم دریافت گندم تولیدی که از کشاورز با نرخ تضمینی ۵۰۰۰ تومان خریداری می‌شود و بخشی از آن‌که با ارز ۴۲۰۰ تومانی واردشده و تحویل کارخانجات آرد می‌گردد، به دنبال افزایش خودسرانه قیمت سبوس استحصالی بودند و در این راه از هیچ کوششی فروگذار نکردند.
در یادداشتی که با عنوان «تعیین قیمت سبوس؛ اولین تصمیم جدی ساداتی نژاد در حمایت از دامداران» نگارش کرده بودم، قطعاً می‌دانستم که ساداتی نژاد پیش از پذیرفتن مسئولیت وزارت، برنامه‌ریزی‌های خود را به‌درستی انجام داده و راهکارهای درستی در پیش خواهد گرفت، چیزی که در برنامه پیشنهادی ایشان کاملاً مشهود بود.
نکته دیگری که ساداتی نژاد در جلسه با تشکل‌ها عنوان داشته بود این بود که می‌خواهد کشاورزی را به جایگاه اصلی خود برساند و اعلام داشت بخشی که غذای مردم را تأمین می‌کند، امنیت غذایی را برای کشور به ارمغان می‌آورد و بخش کشاورزی می‌تواند نقش فعال‌تری در امنیت اقتصادی و سیاسی کشور ایفا کند و جایگاه آن باید ارتقا پیدا کند.
در ابتدا شاید این جملات کمی اغراق‌آمیز به نظر می‌رسید، اما در کمال تعجب کمتر از ۱۰ روز از نشستن بر صندلی وزارت و در روز ۱۵ شهریور سال جاری نامه‌ای از دفتر معاون بازرگانی به مدیرعامل شرکت تخصصی بازرگانی دولتی ایران منتشر گردید که علاوه بر دلگرمی دست‌اندرکاران بخش دامی، نویدبخش حضور وزیری مقتدر در کرسی وزارت جهاد کشاورزی بود.
در این نامه آمده است: عطف به نامه شماره ۱۴۰۰/۵۰۰/۲۴۲۱۶مورخ ۱۴۰۰/۰۵/۱۲ به استحضار می‌رساند که موضوع قیمت سبوس گندم در دومین جلسه کارگروه تنظیم بازار کالاهای کشاورزی مطرح و حسب نظر مقام عالی وزارت با توجه به مشکلات خشک‌سالی و برای حمایت از دامداران مقرر شد قیمت سبوس گندم نسبت به قبل بدون تغییر باقی‌مانده و همچنان از طریق سامانه‌های موجود توزیع شود.
در ورای صدور این نامه نکات زیادی نهفته است؛ اولین چیزی که به چشم می‌خورد نظر صریح ساداتی نژاد برای ثابت ماندن قیمت سبوس است، صراحتی که در هیچ‌یک از نامه‌های سابق گیلان پور دیده نشده بود، نکته دوم نگاه کارشناسی به مسأله خشک‌سالی و حمایت از دامداران بود و نکته سوم تأکید بر توزیع سبوس در سامانه‌های موجود، که جلوی ایجاد فساد احتمالی گرفته شود (کما اینکه در مورد سبوس تاکنون همین‌طور بوده است).
ساداتی نژاد حتی کار را به اماواگرهای آتی موکول نکرد و در ادامه این نامه، موضوع مورد مناقشه کارخانجات آرد را که یارانه‌های پرداختی بوده و عامل افزایش خودسرانه قیمت‌ها توسط آنان بود را نیز مرتفع نمود، در متن این نامه به‌صراحت قیدشده که «میزان پرداخت یارانه برای جبران هزینه‌های کارخانجات آرد باید توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محاسبه و از سازمان برنامه‌وبودجه کشور پیگیری شود».
ساداتی نژاد با همین دستور چند نکته را اثبات نمود؛ اول اینکه وزیر دولت سیزدهم مرد میدان و عمل است و حمایت از تولید از اولویت‌های اصلی ایشان می‌باشد و در این راستا با هیچ‌کس تعارف ندارد، دوم؛ وزارت جهاد کشاورزی بعد از سال‌ها وزیری مقتدر به خود دیده است که موجب دلگرمی تولیدکنندگان بخش کشاورزی می‌باشد. سوم اینکه نشان داد از نیروهای محافظ کار در بخش بازرگانی می‌توان «گیله مرد» ساخت و در آخر؛ نشان داد خود را محبوس در اتاق شیشه‌ای وزیر نکرده و صدای تولیدکننده را به واضحی می‌شنود.
در انتها قصد دارم از طرف بخش کوچکی از جامعه کشاورزی که مطبوعات تخصصی و کشاورزی می‌باشند و همواره در دولت‌های گذشته موجب بی‌مهری قرارگرفته‌اند، تشکر ویژه‌ای از مقام وزارت بنمایم و بگویم که «ممنون آقای وزیر که صدای ما را می‌شنوید، به وجودتان افتخار می‌کنیم»
