از مساله بازگشت ارز تا داستان چین و ماچین

نمایندگان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در نشست تیرماه خود که به صورت حضوری و مجازی برگزار شد، به نقد و بررسی مسائل مهم روز اقتصاد کشور مانند مساله بازگشت ارز حاصل از صادرات و تفاهم ایران و چین برای دستیابی به یک موافقت‌نامه استراتژیک بلندمدت ۲۵ ساله پرداختند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی کشاورزی ایران (اگنا) ؛ به نقل از اتاق بازرگانی ایران ،چهاردهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، صبح سه‌شنبه، ۳۱ تیرماه ۱۳۹۹ با حضور تعدادی از اعضا و هم‌چنین مشارکت برخی دیگر از اعضا از طریق بستر مجازی فراهم شده، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اصول حفاظت فردی در برابر بیماری کرونا برگزار شد.در این نشست اعضای هیات نمایندگان ابتدا به مسائل مهم روز اقتصاد کشور پرداختند و سپس گزارش حسابرس مستقل اتاق برای سال ۱۳۹۸، گزارش عملکرد اتاق در سال ۹۸ و گزارش تفریغ بودجه را بررسی و در مورد آن رأی‌گیری کردند. نمایندگان بخش خصوصی هم‌چنین در قسمت پایانی نشست خود میزبان رئیس اداره چین وزارت امور خارجه بودند تا با او در مورد زوایا و حواشی آنچه به عنوان برنامه، سند همکاری یا حتی قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین مطرح شده است، سخن بگویند.در آغاز این نشست، رئیس اتاق بازرگانی تهران با تسلیت سالروز شهادت امام جواد (ع) به اعضای دولتی جدید هیات نمایندگان اتاق تهران که از سوی سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزیر جهاد کشاورزی معرفی ‌شده‌اند، خوش‌آمد گفت.کاهش صادرات نفت و تجارت خارجی و افزایش نقدینگیمسعود خوانساری در ادامه به ارائه آمارهایی و شاخص‌های کلان اقتصاد کشور پرداخت و گفت: خوشبختانه بانک مرکزی همین هفته با یک تأخیر دو ساله آمارهایی از متغیرهای اقتصادی را اعلام کرد و امیدواریم این روندی که در اعلام آمار شروع ‌شده است، ادامه پیدا کند و تا فعالان اقتصادی و کارشناسان آمار حداقل به‌صورت فصلی در جریان متغیرهای اقتصادی قرار بگیرند. بر این اساس صادرات نفت خام، گاز و میعانات گازی در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ با ۴۷٫۷ درصد کاهش روبه‌رو بوده و از رقم ۶۰٫۷ میلیارد دلار به ۲۹ میلیارد دلار رسیده است. در بحث تجارت نیز بر اساس آمار گمرک حجم تجارت خارجی در سه‌ماهه اول سال ۱۳۹۹ یا فصل بهار ۱۳٫۹۸ میلیارد دلار بوده است که ۶٫۴ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات کالا و ۷٫۶ میلیارد دلار آن هم واردات بوده است. تجارت خارجی در سه ماهه اول سال با ۴۴ درصد کاهش در حجم مواجه بوده است.او ادامه داد: در این ‌بین نقدینگی رشد بسیار زیادی تجربه کرده و در پایان سال ۱۳۹۸ به ۲ هزار و ۴۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده که نشان‌دهنده رشد ۳۱ درصدی است. آمارهای اقتصادی سه‌ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد اگر شرایط به همین روال ادامه پیدا کند نرخ رشد نقدینگی در پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۳۲ درصد خواهد بود که رقم نقدینگی را به ۳ هزار و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رساند. با این برآورد باید منتظر افزایش حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومانی نقدینگی در ماه‌های آینده باشیم.مضرات رشد منفی و نقدینگی فزایندهخوانساری افزود: صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی ایران را در سال جاری منفی ۵٫۳ درصد اعلام کرده است که اگر این پیش‌بینی صحت پیدا کند با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ هم رشد اقتصادی منفی بوده در پایان سال ۱۳۹۹ اقتصاد کشور ۱۷ درصد کوچک خواهد شد. اگر فرض کنیم که در پایان سال ۱۳۹۶ تعادلی بین نقدینگی و تولید ناخالص داخلی برقرار بوده است در طول سه سال یعنی ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نقدینگی بیش از دو برابر خواهد شد در شرایطی که طی این مدت تولید ناخالص به ۸۳ درصد سال ۹۶ خواهد رسید و برقراری تعادلی که در این نامعادله به وجود آمده است باعث افزایش سطح قیمت‌ها خواهد شد. به همین دلیل شما اگر شاخص‌های اقتصادی را در ۲۸ تیر ۱۳۹۹ با پایان سال ۱۳۹۶ مقایسه کنید بورس ۱۸٫۸ برابر، سکه ۷ برابر، دلار ۵٫۳ برابر، پراید ۳٫۶ برابر و مسکن ۳٫۳ برابر شده است و این نشان می‌دهد با توجه به بازدهی بازار و حبابی که ممکن است در بعضی از بازارها وجود داشته باشد، هرلحظه امکان جابه‌جایی نقدینگی در این بازارها وجود دارد یعنی یک روز ممکن است بورس در معرض هجوم قرار بگیرد، یک روز سکه، دلار و… و به همین دلیل ضرورت توجه به کسری بودجه و نقدینگی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید بیش ‌از پیش مورد توجه قرار گیرد در غیر این صورت ممکن است در روند مواجهه با تورم‌های بسیار بالا یا ابرتورم‌هایی در آینده قرار بگیریم که اقتصاد را دچار مشکلات جدی و بنیادی می‌کند.به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریمرئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه صحبت‌هایش به اخبار مرتبط با آنچه این روزها به عنوان برنامه بلندمدت ۲۵ ساله ایران و چین خوانده می‌شود، پرداخت و گفت: موضوع مهمی که در روزهای گذشته در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بازتاب گسترده‌ای داشت خبر قرارداد ۲۵ ساله با چین بود؛ ما در اتاق بازرگانی تهران تلاش کردیم تا با وزارت خارجه ارتباط برقرار کنیم و از کم و کیف این موضوع اطلاعات به دست بیاوریم. با این همه ابتدا با تاکید کنیم قرارداد نامیدن توافق کنونی اشتباه است زیرا تنها یک تفاهم‌نامه کلی یا نقشه راه بین ایران و چین تنظیم ‌شده که در حد یک پیش‌نویس است و صرفاً کار کارشناسی ابتدایی روی آن صورت گرفته است. این برنامه هنوز در دولت هم مطرح نشده و اگر قرار باشد نهایی شود باید به تصویب مجلس برسد و مراحل قانونی آن طی شود. اما در این ‌بین پیش‌داوری‌های بسیاری انجام گرفت و مسائلی گفته شد که اصلاً در متن پیش‌نویس یا تفاهم‌نامه وجود نداشت. اما اصل و نکته مهمی که وجود دارد این است که هیچ کشوری توسعه پیدا نکرده است مگر با جذب سرمایه‌گذاری خارجی؛ یعنی اگر چین امروز چین شده قطعاً در آغاز حرکتش به‌سوی توسعه، جذب سرمایه‌گذاری خارجی نقش مهم و اساسی داشته است. این موضوع برای کره، چین، مالزی، اندونزی و شاید بتوانم بگویم تمامی کشورهایی که توسعه پیدا کردند؛ صدق می‌کند و همگی در شروع با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ورود تکنولوژی‌های روز به‌سوی توسعه حرکت کرده‌اند.مسعود خوانساری در ادامه گفت: ما هم اگر قرار است توسعه پیدا کنیم، با توجه به آمارهایی که از وضعیت اقتصادی ارائه شد و رشد اقتصادی منفی که برای سومین سال پیاپی در حال تجربه آن هستیم؛ نیازمند جذب سرمایه‌گذاری خارجی هستیم. طبق گزارش‌های مرکز آمار روزبه‌روز شاهد گسترش فقر در کشور هستیم و شاید ۵ یا ۶ دهک جامعه زیرخط فقر هستند و در چنین شرایطی قطعاً نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی داریم و باید استقبال کنیم؛ تعداد زیادی معدن داریم که نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی است، در صنعت نفت، گاز، فولاد و… هم شرایط به همین شکل است و امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد. در صنعت گردشگری شاید ایران جزو پرجاذبه‌ترین کشورهای جهان باشد؛ ما بیش از ۳۰ هزار جاذبه گردشگری داریم اما تعداد بسیار اندکی گردشگر را در سال پذیرا هستیم.رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه برخی نسبت به سرمایه‌گذاری خارجی هیاهو می‌کنند و آن را مضر می‌شمارند، ادامه داد: همه ما بحث قرارداد کرسنت را در ۱۵ سال پیش به یاد داریم که قرار بود گاز صادر کنیم اما با هیاهوهایی که علیه آن قرارداد ایجاد شد این کار صورت نگرفت. مخالفان اعلام می‌کردند در این قرارداد گاز ارزان و مفت فروخته می‌شود اما حدود ۱۵ سال از آن زمان گذشته است و داریم گاز را بدون حتی یک سنت درآمد سر چاه می‌سوزانیم. قطعاً همه ما باید نسبت به قراردادهای خارجی هشیار و محتاط باشیم اما نباید در فضای هیاهو و غوغاسالاری قرار بگیریم.همه را با یک چوب نرانیممسعود خوانساری در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع بخشنامه بانک مرکزی درباره ارز حاصل از صادرات پرداخت و گفت: بانک مرکزی اعلام کرده است که بیش از ۲۷ میلیارد دلار از محل ارز حاصل از صادرات به کشور ارز برنگشته است و رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی هم بسیار به این موضوع پرداختند و متأسفانه فضای نادرستی علیه صادرکنندگان شکل گرفت. صحبت‌هایی کلی صورت گرفت و صادرکنندگان خائن خطاب شدند. متاسفانه شکل‌گیری یک فضای دوقطبی و همه مسایل را صفر و یک دیدن و همه صادرکنندگان را در یک صف قرار دادن، آن‌همه در شرایطی که بیشترین نیاز را نسبت به حفظ و توسعه صادرات غیرنفتی احساس می‌کنیم، بسیار زیان‌بار است.او ادامه داد: در مقطعی که نمی‌توانیم نفت صادر کنیم، نباید رویکردی اتخاذ شود که صادرات غیرنفتی هم با چالش روبه‌رو شود. اگر قرار باشد با صادرات که با ارزآوری در حال کاستن از مشکلات کشور است هم برخورد صورت گیرد، جز ضرر عایدی نخواهیم داشت و منافع ملی به خطر می‌افتد.